Tại sao bị sỏi mật lại phải thay đổi chế độ ăn và người bị sỏi mật nên ăn gì là những câu hỏi, thắc mắc của người bệnh sau khi biết mình bị mắc sỏi mật. Nên ăn gì và không nên ăn gì để tốt nhất cho tình trạng bệnh hiện tại của mình? Mời bạn đọc cùng tham khảo bài viết dưới đây để biết những người bị sỏi mật nên có chế độ ăn như thế nào và xây dựng cho mình một chế độ ăn khoa học nhé!!!
Tại sao người mắc sỏi mật cần quan tâm đến chế độ ăn?
Nguyên nhân gây ra bệnh sỏi mật hiện nay chủ yếu là do thói quen ăn uống, sinh hoạt không khoa học. Ăn đồ chiên rán nhiều dầu mỡ, đồ ăn nhiều cholesterol, chế độ tăng cân hay giảm cân cấp tốc khiến tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Do đó người bệnh nên quan tâm đến chế độ ăn của mình nhằm:
Hạn chế sỏi phát triển:
Thành phần của sỏi mật chủ yếu là cholesterol, bilirubin, muối mật cô đặc lại. Chế độ ăn không khoa học làm chức năng tiết dịch mật của gan và sự co bóp của túi mật bị gián đoạn dẫn đến tăng lượng cholesterol xấu trong túi mật. Những cholesterol này liên tục bám trên những viên sỏi đã có sẵn hoặc cô đặc lại thành các viên sỏi mới. Từ đó làm tăng kích thước sỏi và số lượng sỏi tiến triển một cách nhanh chóng.
Hạn chế các biến chứng đường mật:
Kích thước sỏi lớn hay số lượng sỏi nhiều sẽ có những va chạm trong túi mật gây tổn thương niêm mạc dẫn đến viêm túi mật. Ngoài ra, sỏi di chuyển xuống cổ túi mật hay ống mật chủ dẫn đến lượng mật không được lưu thông xuống tụy và ruột non, lâu dần có thể gây đau dữ dội, vàng da, nhiễm trùng ống mật, gây tắc nghẽn ống tụy, có thể dẫn đến viêm tụy cấp. Nghiêm trọng hơn nữa là ung thư túi mật
Người mắc sỏi mật nên ăn gì?
Các chuyên gia dinh dưỡng cho rằng người bị sỏi mật cần có một chế độ ăn uống khoa học nhưng vẫn phải đảm bảo đầy đủ các chất như đạm, vitamin, chất béo,… Người bị sỏi mật nên có chế độ ăn:
Ăn nhiều trái cây tươi và rau quả tăng lượng chất xơ và vitamin:
Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng với đầy đủ trái cây và rau quả là cách tốt nhất để cải thiện và bảo vệ sức khỏe túi mật của bạn. Trái cây và rau quả có đầy đủ chất dinh dưỡng và chất xơ, đây là chất cần thiết cho một túi mật khỏe mạnh.
Sử dụng số loại thực phẩm có chứa nhiều vitamin C và các vitamin tan trong dầu như A,D,E,K :
Nhóm thức ăn này không chỉ cung cấp nhiều vitamin, khoáng chất, mà đặc biệt là chứa chất xơ hòa tan giúp đề phòng sỏi cholesterol hoặc bùn mật hình thành trong cơ thể.
Ăn nhiều protein thực vật ( các loại đậu ) thay cho các loại thịt đỏ:
Người ta cho rằng ăn nhiều protein thực vật hơn cũng có thể giúp ngăn ngừa bệnh ở túi mật
Dùng các thực phẩm ít chất béo hay sữa ít béo, tách béo:
Sỏi mật có thể gây ra các triệu chứng đau bụng, khó tiêu, chán ăn vì thế bổ sung thêm sữa tách béo, sữa chua, sữa đậu nành, sữa gạo vào chế độ ăn hàng ngày giúp điều hòa tiêu hóa, bổ sung dinh dưỡng mà không làm tăng cholesterol.
Dùng ngũ cốc nguyên hạt, gạo lứt, bánh mì đen thay cho tinh bột hàm lượng đường cao
Những thực phẩm này chứa chất đường bột nhưng cũng có nhiều chất xơ nên ít làm tăng đường huyết và ảnh hưởng đến kích thước sỏi.
Uống nhiều nước mỗi ngày:
Uống nhiều nước mỗi ngày sẽ giúp đào thải bớt lượng độc tố đang tồn tại trong cơ thể, đặc biệt là các bệnh nhân đang bị sỏi mật hay các bệnh lý về gan mật khác.
Người mắc sỏi mật không nên ăn gì?
Để giúp cải thiện tình trạng của bạn, giảm nguy cơ và phòng tránh được những biến chứng nguy hiểm do sỏi mật gây ra, chế độ ăn của người bệnh nên kiêng những thực phẩm như:
Tránh thức ăn nhiều chất béo, nhiều dầu mỡ và đồ chiên rán.
Người bệnh có thể sẽ gặp phải các triệu chứng như đau tức hạ sườn phải, chậm tiêu, đầy trướng bụng và buồn nôn nhất là sau bữa ăn nhiều chất béo. Vì vậy cần tránh sử dụng những thực phẩm này khi mắc sỏi mật, nhất là người bệnh ở trong giai đoạn sỏi đang gây viêm túi mật cần kiêng tuyệt đối chất béo từ động vật.
Các thực phẩm giàu cholesterol như các loại thịt đỏ, nội tạng động vật và lòng đỏ trứng:
Đây là nhóm thực phẩm chứa khá nhiều cholesterol, tiêu thụ với số lượng nhiều sẽ gây khó tiêu, đau bụng, ảnh hưởng tới chức năng gan mật, kích thích túi mật co bóp mạnh,liên tục và làm tăng kích thước sỏi.
Hạn chế các thực phẩm từ tinh bột đã tinh chế
Tinh bột tinh chế như mì ống, bánh kẹo ngọt, socola… rất dễ gây tăng đường huyết và chứa chất béo xấu gây ảnh hưởng đến chức năng gan, làm giảm tiết dịch mật. Đồng thời, chúng còn tác động xấu tới hệ tiêu hóa và gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng.
Sữa nguyên kem, sữa béo và các chế phẩm từ sữa béo
Các loại sữa nguyên kem hoặc sữa béo sẽ làm cản trở hệ thống tiêu hóa và làm tăng cholesterol trong dịch mật và khiến sỏi to lên. Do đó người bệnh nên hạn chế sử dụng sữa và các chế phẩm từ sữa béo.
Hạn chế sử dụng thực phẩm chế biến sẵn
Theo nghiên cứu của trường Mount Sinai tại New York, việc hạn chế sử dụng nhóm thực phẩm chiên xào và chế biến sẵn có ý nghĩa lớn đối với quá trình trị bệnh. Do đó, bệnh nhân cần giảm việc ăn các loại xúc xích, thịt chiên, đồ hộp, thịt xông khói.
Nên tránh rượu, bia, đồ uống có cồn
Sử dụng các đồ uống chứa chất kích thích như rượu, bia có thể kích thích túi mật phải hoạt động nhiều hơn, dễ gây ra cơn đau túi mật. Đồng thời các thức uống này cũng không có lợi cho gan, có thể gây tổn thương gan và ảnh hưởng tới chức năng bài tiết dịch mật của gan.
Chế độ ăn cho người sau mổ sỏi mật?
Sau phẫu thuật cắt bỏ túi mật người bệnh sẽ gặp phải một số vấn đề về đường tiêu hóa như tiêu chảy, đầy bụng, chậm tiêu, ăn kém,..Điều này xảy ra do sự thích nghi của cơ thể khi không còn túi mật. Thông thường dịch mật từ gan tiết ra sẽ đổ vào túi mật rồi mới xuống ruột non để tiêu hóa các chất béo. Sau cắt bỏ túi mật, dịch mật từ gan sẽ đổ thẳng xuống ruột non mà không thông quá quá trình tích trữ mật nên lượng dịch mật sẽ không đủ để tiêu hóa nếu ăn quá nhiều thực phẩm giàu chất béo. Do đó, để giảm những tác dụng phụ này, sau khi cắt bỏ túi mật, người bệnh cần có chế độ ăn như sau:
- Trong mấy tuần đầu sau phẫu thuật nên ăn đồ ăn lỏng, không chứa chất béo xấu
- Tránh thực phẩm chứa nhiều chất béo như sữa béo, các chế phẩm làm từ sữa béo
- Tránh các thực phẩm nhiều dầu mỡ, chiên hoặc chế biến
- Tránh các loại nước sốt kem hoặc nước thịt
- Hãy ăn thực phẩm giàu chất xơ và vitamin như rau củ quả, trái cây tươi
- Nên ăn thực phẩm có ít hơn 3 gam chất béo trong mỗi khẩu phần.
- Tăng chất xơ từ từ và bắt đầu với chất xơ hòa tan, như yến mạch.
Lời khuyên
Những người bị sỏi mật, việc xây dựng cho mình một chế độ ăn uống khoa học là cần thiết. Tuy nhiên chế độ ăn nên được tư vấn bởi các chuyên gia dinh dưỡng. Tránh sử dụng chế độ ăn giảm cân đột ngột hay tăng cân một cách nhanh chóng.
Ngoài ra sau phẫu thuật bạn nên chia các bữa ăn thành thành nhiều bữa ăn nhỏ trong ngày, ăn đồ lỏng trong một thời gian sau phẫu thuật và tạo thói quen tập thể dục thường xuyên.